مناظره «اطاعت» و «بهادری جهرمی»؛ نظارت استصوابی آری یا نه؟



دو استاد حقوق دانشگاه در یک برنامه زنده تلویزیونی درباره نظارت استصوابی توسط شورای نگهبان نظرات خود را بیان کردند.

به گزارش ، شامگاه جمعه -۶ بهمن ۱۴۰۲- مناظره تلویزیونی در برنامه شیوه شبکه چهارم با موضوع «نظارت استصوابی» میان جواد اطاعت استاد حقوق دانشگاه شهید بهشتی به عنوان منتقد و محمد بهادری جهرمی استاد حقوق دانشگاه تربیت مدرس به عنوان مدافع شورای نگهبان برگزار شد.

اطاعت با بیان اینکه در دنیا چیزی به نام احراز صلاحیت نداریم بلکه احراز شرایط کاندیداتوری وجود دارد، اظهار کرد: آنچه الان در کشور اتفاق می‌افتد مردمسالاری دینی هم نیست. درشورای نگهبان تفسیری وجود دارد که خیلی نزدیک به تفسیر بنیادگراهاست. البته به عنوان منتقد و مخالف وضع موجود، باید یکی از اعضای شورای نگهبان جلوی من بنشیند و به سوالاتم پاسخ دهد نه آقای بهادری جهرمی که او را جلو می‌اندازند و حتی مشخص نیست اگر کاندیدا بشوند همین شورای نگهبان تاییدشان کند. حتی محمدرضا شاه با وجود آن استبدادی که داشت جلوی خبرنگاران می‌نشست و به سوالات آنان پاسخ می‌داد اما امروز حتی یک حقوقدان شورای نگهبان حاضر به پاسخگویی نیست.

وی با اشاره به برخی تفاسیری که فقهای شورای نگهبان از قانون ارائه می‌دهند، تصریح کرد: آقایان باید مشخص کنند که اساسا آیا دموکراسی و چیزی به نام رای مردم را قبول دارند یا نه؟ مرحوم آیت‌الله مومن که زمانی فقیه شورای نگهبان بود صداقت به خرج داده و در کتابش صریحا می‌گوید رای بی رای. نظرات ایشان از آیت‌الله مصباح یزدی که در این زمینه مشهور شده حتی تندتر است. آقایان باید مشخص کنند که اگر به رای مردم اعتقادی ندارند که اصلا بحث نکنیم.

این نماینده مجلس ششم با انتقاد از شرایط کیفی که برای تایید صلاحیت نوشته شده، در ادامه گفت: انتخابات ما با قرآن، نهج‌البلاغه، فقه سیاسی و قانون اساسی نمی‌خواند. شورای نگهبان از اساس نباید در موضوع صلاحیت ورود کند و الان خلاف قانون اساسی عمل می‌کند و تفسیرش هم خلاف است. تمام تلاش دنیا از ابتدا بر این بوده که انتخابات هر چه عادلانه‌تر برگزار شود اما در این ۴۰ سال جمهوری اسلامی تمام تلاشش این بوده که انتخابات محدودتر و محدودتر برگزار شود. ما اکثریت ۷۰ و ۸۰ درصدی را حذف می‌کنیم و بعد می‌گوییم انتخابات برگزار کردیم که بیشتر شبیه شوخی است. ما روز به روز نظام سیاسی را به دلایل مختلف تنگ و تنگ‌تر و به دنبال آن فضا را ناکارآمدتر کرده‌ایم.

در این مناظره بهادری جهرمی در پاسخ اظهار کرد: ما گاهی ناخودآگاه تفاسیر خودمان را القا می‌کنیم و آن را به قرآن و قانون نسبت می‌دهیم. من از روش دفاع می‌کنم نه از شخص و مصداق. هیچ کدام از شرایط کیفی ذکر شده را شورای نگهبان ننوشته و نمایندگان مجلس این قوانین را نوشته‌اند. این چه ربطی به شورای نگهبان دارد؟ مگر اعضای شورای نگهبان نوشته‌اند که کاندیدا مثلا باید اعتقاد به اسلام داشته باشد و یا سوءشهرت نداشته باشد؟ گر نقدی به اقدامات نمایندگان داریم، نباید آن را به نهاد ناظر یا مجری تعمیم دهیم. شورای نگهبان مجری است و شرایط موجود در قانون را باید احراز کند.

وی با اشاره به مثالی که اطاعت درباره تمکین پیامبر (ص) از نظر اکثریت و شکست در جنگ احد و تایید خداوند به دلیل این اقدام زده بود، یادآور شد: مگر در جمهوری اسلامی غیر از این بوده است؟ مگر مثلا در موضوع مذاکرات، رهبری انقلاب مستقیما نفرمودند که من خوشبین نیستم اما مردم به کسی که شعار مذاکره می‌داد رای دادند و از دل آن برجام بیرون آمد؟ آیا کسانی که مذاکره کرده بودند بازخواست و محاکمه شدند؟ این همان تمکین به رای اکثریت است.

ادامه دارد…



منبع